Maria Paszyńska - od czego zacząć przygodę z pisarką

 

Maria Paszyńska jedna z pisarek, która udowadnia, że historia jest pasjonująca i da się o niej opowiadać tak, że nawet najbardziej niechętny i oporny na uroki przeszłości odbiorca czyta z wypiekami na twarzy i chce wiedzieć więcej. Jej książki mogą spokojnie znaleźć się wśród lektur współczesnej odsłony literatury wysokiej. Jednocześnie są bardzo przystępne dla czytelnika. 

Absolwentka Iranistyki oraz Prawa. Varsavianistka i przewodnik miejski po stolicy. Wymagający czytelnik, ale jeszcze bardziej rygorystyczny względem siebie pisarz. Ciepła, otwarta i kochająca opowiadać historie, które podbijają serca kolejnych czytelników. To tylko niektóre rzeczy, jakie można powiedzieć o Marii Paszyńskiej.

Powieść historyczną wielu kojarzy z Henrykiem Sienkiewiczem, Alexandrem Dumas czy Lwem Tołstojem. Potem jest długa luka, którą powoli w świadomości czytelników zdają się zapełniać młodzi twórcy. W gronie tym odnajdziemy właśnie bohaterkę dzisiejszego wpisu, która czaruje językiem, refleksjami i opowiadaniem o historii na tle życia niezwykłych bohaterów. 

Pierwsze koty za płoty

Na początku powiem, że jeśli chcielibyście czytać książki w kolejności ich ukazywania się, by przestudiować warsztat autorki, możecie się lekko zawieść. Już od pierwszej książki przyzwyczaiła ona bowiem czytelników do konkretnego, wysokiego poziomu. Zmieniają się tematy, sposoby opowiadania historii, miejsca akcji. Styl Marii Paszyńskiej jest jednak na tyle ukształtowany, że od debiutu, wydaje się być jedynie dopieszczany. 

Od strony formalnej

Chcąc zapoznać się z twórczością  autorki "Stalowego nieba" możecie pójść kilkom drogami. Pierwsza, najprostsza to czytanie pojedynczych powieści lub całych serii. W jej dorobku odnajdziecie 3 pojedyncze publikacje oraz cztery serie. Zacznijmy od tych pierwszych.

Opowiem wam o wojnie

W "Willi pod Zwariowana Gwiazdą" przeniesiecie się do Warszawy lat przedwojennych i czasu II wojny światowej. Poznacie rodzinę Żabińskich czyli słynnych mieszkańców stolicy, znanych z kierowania wspaniałym zoo oraz wielkiej przyrodniczej pasji. Prześledzicie historię ludzkich marzeń i dramatów w niezwykle trudnych czasach. Przekonacie się również, do czego zdolny jest człowiek. 

Jeśli nie wiecie, kim była Mada Walter najwyższa pora to nadrobić. "Instytut piękności" to kolejna osadzona w latach wojennych opowieść o kobiecie, która zaryzykowała wszystko, by pomagać innym. Życie właścicielki tytułowego salonu piękności przeplata się z losami bohaterek, które stały się bliskie jej sercu oraz z walką o człowieczeństwo podczas wojny, która niszczyła wszystko, co dobre w ludziach. 

Miłośnikom muzyki oraz relacji mistrz-uczeń do gustu przypadną "Dwa światła", opowiadające o kolejnej prawdziwej postaci. Tym razem czytelnik poznaje losy Andrzeja Krauthamera Czajkowskiego, którego piętno wojny naznaczyło na zawsze. Rozwój pasji oraz ukazanie piękna umiłowania muzyki ścierają się z prywatnym dramatem głównego bohatera, żydowskiego chłopca. Syndrom ocalałego oraz tragedia rodzinna stają się jego nieodłącznymi towarzyszami życia artysty, który na zawsze pozostał w getcie. 

Sen o stolicy - cykl "Warszawski niebotyk"

Seria, od której wszystko się zaczęło i której kontynuacji ciągle wyczekuję. "Warszawski Niebotyk" czyli pierwsza powieść Marii Paszyńskiej oraz "Gonitwa chmur" to podróż do lat 30-tych XX wieku. Wspaniała, klimatyczna i urzekająca pięknem Warszawa a w niej pełni pasji, marzeń, ambicji, siły i idealizmu młodzieńcy. Pierwsze kroki w dorosłym życiu, porywy serca, trudne wybory i zderzenie z życiem, które często toczy się nie po myśli mężczyzn, nie oszczędzając nikogo. Spokój sielankowej młodości zaburzają coraz bardziej dochodzące do głosu echa ideologii nazistowskiej, która zaczyna rozszerzać swoje wpływy w Europie. Wielka uczta dla wielbicieli Warszawy oraz fanów "Lalki" Prusa czy twórczości najlepszych pozytywistów. 

Oddech wschodu - cykl "Cień sułtana"

Pełna barw, emocji, niesnasek i zakulisowej walki o władzę historia Imperium Osmańskiego w XVI wieku. Rzecz o młodej dziewczynie rozdartej między pragnieniem zemsty za doznane krzywdy a przywiązaniem do swego opiekuna. Wezyrze awansowanym z niewolnika do najwyższego urzędnika państwa, miłości, która musi pokonać niejedną przeszkodę oraz niemożliwym uczuciu. Pisarka z malarską precyzją tworzy obraz wschodniego świata, w którym walka o wpływy bywa ważniejsza od dobra narodu, mądrość zdaje się czasem przegrywać z podstępem a rozwaga i przebiegłość są jednymi z najbardziej pożądanych cech. Bitwy, chylące się ku upadkowi Imperium, wciągające losy bohaterów i wielka historia w tle zawarta w trzech tomach ("Cień sułtana", "Krwawe morze", "Córka gniewu"). 

Opowieść o odebranym dzieciństwie - cykl "Owoc granatu"

Tetralogia o Elżbiecie i Stefanii całkiem niepodobnych do siebie bliźniaczkach rozpoczyna się w 1939 roku na Kresach. To właśnie tam sielankowe wakacje w dworku dziadków zmieniają się w piekło wojennych doświadczeń. Wywózka na Sybir, praca ponad siły, okrucieństwo żołnierzy Armii Czerwonej, walka o każdy dzień życia, w końcu zaś wędrówka do Iranu. Kolejne tomy pokazują rany psychiczne, które mimo bajkowego otoczenia i dobroci wielu ludzi zdają się nie goić. Utracona miłość oraz niedoceniane uczucie, rodzinne tajemnice i odejścia. Czas mija a w Iranie zaczyna wrzeć, budząc okrutne wspomnienia z dzieciństwa. Niepewność jutra miesza się z nadzieją na to, że jeszcze uda się zatrzymać młyny historii. 

"Owoc granatu" to moim zdaniem najlepsza, poruszająca wszystkie struny duszy seria Marii Paszyńskiej. Mimo brutalnych scen i często pesymistycznych rozważań, przejmuje pięknem, refleksyjnością, szukaniem odpowiedzi na najważniejsze pytania. Autorka prowadzi akcję tak, by zaskoczyć czytelnika ostatnim tomem, który udowadnia, że nie wszystko jest takie, jakim się wydaje. Dogłębnie odmalowuje psychikę bohaterek, ich lęki, bóle, radości i smutki. Nie pozwala na jednoznaczne oceny. Dopracowana do ostatniego szczegółu, przejmująca, ważna. "Dziewczęta wygnane", "Kraina snów", "Świat w płomieniach" i "Powroty" sprawią, że dla lektury zarwiecie niejedną noc. Obowiązkowa pozycja dla tych, którzy pragną wielkich emocji i szukają w książkach czegoś więcej.

Między jawą a snem - cykl "Wiatr ze wschodu"

To jeszcze niedokończona seria, której akcja toczy się w Rosji oraz na ziemiach odzyskanych. Historia miłosna twardo stąpającej po ziemi, opowiadającej wspaniałe historie zwolenniczki rewolucji oraz idealistycznego, pełnego nadziei i ambicji marzyciela. Dzieli ich wszystko - pochodzenie, poglądy, charakter, łączy niespodziewane uczucie oraz rany z dzieciństwa. Kazimierz i Anastazja wbrew niesprzyjającym okolicznościom, zbierającej krwawe żniwo rewolucji a potem licznych przeciwności losu, starają się odnaleźć choć odrobinę szczęścia. "Czas białych nocy" oraz "Stalowe niebo" pokazują zamiłowanie pisarki do trudnych historii dziejących się na tle najważniejszych wydarzeń w historii. "Szkarłatna łuna" udowadnia zaś, że pisarka idzie w stronę wielkich opowieści, które zapadają w pamięć i wpisują się w literackie dziedzictwo. "Za zasłoną chmur" łamie serce, ale pozwala zrozumieć historię na różnych płaszczyznach i udowadnia, że autorka sięga po więcej. Świetna seria dla wielbicieli niełatwych historii miłosnych i prawdziwych zakończeń bez lukru. 

Krótka forma

"Wydmuszka" otwierająca tom "Taniec pszczół" to nowa twarz Marii Paszyńskiej. Opowieść o młodzieńcu wychowanym w duchu nazistowskim, szczerze oddanym ideologii, z którą się utożsamia, niezwykle mnie zaskoczyła. Zderzenie rzeczywistości z tym, co wpajano bohaterowi przez lata i odnalezienie w sobie człowieczeństwa budzi podziw. Maria Paszyńska nakreśliła portret sprzecznego, a jednak spójnego człowieka. Kogoś, kto nie traci wiary w słuszność sądów Hitlera, a jednak w głównym wrogu dostrzega zwykłego człowieka, podobnego do siebie. 

Maria Paszyńska tematycznie

Jeśli interesują was konkretne tematy w literaturze możecie podążyć tym kluczem. 

• Osobom, do których przemawiają powieści z czasów II wojny światowej polecam "Willę pod Zwariowaną Gwiazdą", "Instytut piękności", "Dwa światła". Znajdziecie tu również walkę o człowieczeństwo oraz historię ludzi poświęcających się dla innych. Ciekawym spojrzeniem na ten wątek jest również opowiadanie "Wydmuszka" z książki "Taniec pszczół"
• Jeśli chcecie poczuć wschodnie klimaty koniecznie przeczytajcie cykl "Cień sułtana" oraz "Owoc granatu".
• Każdy, kto czuje w sobie rosyjską duszę powinien poznać "Wiatr ze wschodu". To również pozycja dla osób zainteresowanych rewolucją bolszewicką oraz miłością niemożliwą. 
• Tęskniący za dawnymi, prostymi czasami i starą Warszawą odnajdą się w "Warszawskim niebotyku". Jeśli chcecie przeczytać o konfrontacji idealizmu z rzeczywistością to także książki dla was. 
• Rewolucję na tle życia zwykłych ludzi odnajdziecie w seriach "Owoc granatu" i "Wiatr ze wschodu"
• Relacje rodzeństwa pisarka ciekawie poruszyła w "Owocu granatu" oraz "Wietrze ze wschodu".

Maria Paszyńska czarodziejka słowa

Od 6 lat pozwala nam zagłębiać się w książkach o zwykłych ludziach pośród wielkiej historii. Czaruje stylem, dbałością o szczegóły i wywołuje ciekawość. Na kartach jej powieści historia pokazana z perspektywy jednostki ożywa i staje się intrygująca. Domaga się dopełnienia źródłami, pamiętnikami, opracowaniami, publikacjami przybliżającymi dany okres. Działając na emocje, wprowadza czytelnika w świat najważniejszych zagadnień, wielkich problemów, losu jednostki w historycznych burzach. Maria Paszyńska ma talent do odnajdywania zapomnianych ludzi. Wydobywania na światło dzienne tego, co wydawałoby się odeszło w niebyt. Czyni to z prostotą, artyzmem i autentycznym zafascynowaniem, dzięki czemu jej książki chwytają za serce i zostają z odbiorcami na dłużej. Udowadnia, że powieść historyczną można czytać z zapartym tchem i wielkim zainteresowaniem.

Czy zaczniecie czytać chronologicznie, tematycznie czy cyklami zależy jedynie od was. Dajcie znać w komentarzach, która z metod najbardziej przypadła Wam do gustu.