Ewa Woydyłło, Maria Mazurek, Marcin Wierzchowski "Uczucia Alicji czyli jak lepiej poznać siebie" - Recenzja

 

Piętrzą się, obezwładniają. Nieraz czynią nasze życie znacznie lepszym, innym razem komplikują codzienność. Czemu czasami tak trudno je ogarnąć? Uczucia i emocje to jedno z bardziej skomplikowanych zagadnień naszego życia. Tymczasem można mówić o nich prosto i z pasją.  

Uczucie jest trwalsze od emocji i wyraża nasz stosunek do pewnych zdarzeń, ludzi, przedmiotów, okoliczności. Możemy kochać mamę (miłość, przyjaźń i współczucie to tak zwane uczucia wyższe, zawsze skierowane do kogoś), być rozczarowanym, bo nic nam ostatnio nie wychodzi, nie cierpieć brzydkiej pogody albo bać się pająków. To wszystko są uczucia i one trwają długo, a czasem całe życie - powiedziała babcia." - Ewa Woydyłło, Maria Mazurek, Marin Wierzchowski, Uczucia Alicji czyli jak lepiej poznać siebie, s 24.

Alicja nie jest na najłatwiejszym etapie swojego życia. Rodzice więcej czasu poświęcają jej młodszemu bratu, w szkole nie może dogadać się z koleżanką, do tego doskwiera jej smutek po śmierci ukochanego chomika. Historia sprawia dziewczynce coraz więcej trudności a lekcje wywołują bolesny skurcz w żołądku. Rodzice przeczą sobie uważając, że ma dziecinne problemy, ale jest na tyle duża, by samej sobie z nimi radzić. Bohaterka zaczyna gubić się w całym tym chaosie. Narasta frustracja i oczekiwanie na ferie, które spędzi z babcią. A ta jest nie byle kim! To właśnie ona zaczyna wyjaśniać Alicji zachodzące w niej procesy wewnętrzne, przeprowadzając dziewczynkę krok po kroku po fascynującym świecie uczuć, emocji i wszystkiego, co się z nimi wiąże. 

Z biologii do psychologii i z powrotem

Książkę można podzielić na dwa obszary, które ściśle się ze sobą łączą. Pierwszy z nich pokazuje jak działa nasz organizm. Jak układ nerwowy reaguje na bodźce i co dzieje się dalej z otrzymywanymi informacjami. Autorka w jasny sposób wyjaśnia, że mózg jest naszym centrum dowodzenia i decyduje o reakcjach ciała i umysłu. Opowiada o tym, do czego potrzebny jest ból, jak działają zmysły. Tłumaczy czym różnią się emocje od uczuć i nastrojów. Przedstawia szereg reakcji towarzyszących odczuwaniu strachu, bólu, radości, wstydu, smutku. Uświadamia czytelnikom, że emocje odbijają się na twarzy, co pozwala bliskim reagować na to, co się w nas dzieje. Pisze również o pokerowej twarzy, która również przydaje się w życiu. 

Następnie wprowadza dzieci w świat temperamentów, które wyróżnił Hipokrates. Zaznacza przy tym, że często choleryk, melancholik, flegmatyk czy ekstrawertyk posiadają także cechy innego temperamentu. Pisze również o podziale temperamentów, które wyróżnił Carl Gustav Jung. Zaznacza przy tym, że introwertycy i ekstrawertycy mają różne potrzeby, które trzeba uszanować. By jeszcze lepiej zrozumieć, to kim jesteśmy Ewa Woydyłło wprowadza czytelnika w świat genetyki. Pisze o tym, że kształtują nas dziedziczone cechy, ale i środowisko, w którym dorastamy i żyjemy. Pewne predyspozycje i cechy dostajemy w spadku, inne wypracowujemy sobie sami. 

Higiena umysłu, co pomaga a co szkodzi

Kolejny segment książki dotyczy tego, co nas kształtuje i jakie mamy zdolności. Babcia prowadzi Alicję przez świat inteligencji, która przybiera różne oblicza i sprawia, że jedni lepiej odnajdują się w ścisłych przedmiotach, inni są z natury humanistami. Każdy z nas ma konkretne predyspozycje, ale jak podkreśla autorka, możemy nauczyć się wszystkiego. Bardzo spodobał mi się proces uczenia, który znalazłam na kartach "Uczuć Alicji czyli jak lepiej poznać siebie". Uświadamia on czytelnikom kilka rzeczy. Po pierwsze, że mimo trudności i zdolności do innych dziedzin nauki nie są skazani na niepowodzenie. Uczymy się dzięki procesowi, który angażuje kilka czynników - koncentrację, pasję, energię, ciekawość. Po drugie, że zawsze można obudzić w sobie zainteresowanie danym przedmiotem - wystarczy spojrzeć na niego od innej strony, potraktować jako wyzwanie. Po trzecie nieodłączną częścią nauki jest powtarzanie, czasami długie, innym razem krótsze. Trzeba tylko dozy cierpliwości i wiary w siebie.

Alicja poznaje również różnicę między przyzwyczajeniem a nawykiem. Dowiaduje się, że można mieć zarówno dobre, jak i złe nawyki. Uczy się, że wszystko co ogląda, czyta, robi ma wpływ na to, kim jest i jaka się staje. Babcia uświadamia jej, że rozmowy w sieci są diametralnie inne od tych na żywo. Brakuje im niezwykle ważnej komunikacji niewerbalnej, co często prowadzi  do nieporozumień między rozmówcami. Sieć to nie realne życie i choć bywa przydatna i oferuje wiele dobrych rzeczy, nie zastąpi kontaktu twarzą w twarz. Sam sposób reagowania na zachowanie innych może prowadzić do osłabienia więzi między koleżankami. Wszystko zależy od tego jak reagujemy. Krytyka nie zawsze jest bowiem konstruktywna. Babcia zachęca dziewczynkę do odpowiednich reakcji, panowania nad emocjami, przemyślanego działania. Tłumaczy jej, że łatwo obniżyć czyjąś samoocenę i wpędzić kogoś w kompleksy. Mechanizmy samoobronne, szukanie kompromisu oraz empatia to ostatnie zagadnienia, jakie porusza autorka.

View this post on Instagram

A post shared by Spacerwsrodslow (@spacerwsrodslow)

 

"Uczucia Alicji czyli jak lepiej poznać siebie" - moja opinia

Zdecydowałam się na recenzję tej książki z ciekawości, jak znana psycholog wyjaśni dzieciom temat, który przysparza kłopotów nawet dorosłym. Chciałam przekonać się, czy da się prosto opowiedzieć o wewnętrznym świecie człowieka i bardzo się zdumiałam. "Uczucia Alicji" krótko, rzeczowo, ciekawie, niezwykle przejrzyście i kompleksowo opowiada o tym, co dzieje się w sferze uczuć, emocji i psychiki człowieka. Nie przytłacza czytelnika nadmiarem informacji, ale podaje ich na tyle dużo, że warto dozować sobie tę publikację. 

Każdy temat przedstawiony jest maksymalnie prosto. Pokazuje również, że nasze życie emocjonalne i uczuciowe jest nierozerwalnie związane z układem nerwowym. Wyjaśnieniu poruszanych kwestii pomagają estetyczne i przyjemne dla oka rysunki, będące dopełnieniem tekstu. Książka od pierwszych stron skojarzyła mi się z komiksem, dzięki któremu łatwiej objaśnić dzieciom skomplikowane zagadnienia. Samo ukazanie rozgwieżdżonego nieba i konstelacji przywołuje na myśl fakt, że w każdym z nas tkwi swoisty kosmos, który wymaga odkrycia. 

"Uczucia Alicji czyli jak lepiej poznać siebie" to zdecydowanie ważna i niezwykle pomocna publikacja pomagająca rodzicom objaśniać dzieciom świat. Świetna pod względem merytorycznym, artystycznym i stylistycznym. Dla mnie jest książką, którą powinni poznać nie tylko młodzi czytelnicy, ale i dorośli, którzy sami często gubią się w meandrach własnego życia emocjonalnego. To jedna z tych pozycji, do których się wraca, bo nierzadko zapominamy o tym, co ważne. 

Za egzemplarz recenzencki dziękuję wydawnictwu Mando. 

Ewa Woydyłło, Maria Mazurek, Marcin Wierzchowski, Uczucia Alicji czyli jak lepiej poznać siebie, wyd. Mando, Kraków 2020.