Niespodziewane uczucie - Jennifer Klinec "Tymczasowa żona" - Recenzja

 

„- To perskie słowo. Oznacza słony smak. Kiedy potrawa jest 'ba namak', jest doskonale dosolona do indywidualnego smaku. Komuś innemu może wydawać się zbyt słona. Jeszcze ktoś inny może chcieć więcej soli. Ale ta właściwa osoba uważa, że jedzenie ma najwyśmienitszy smak. Jesteś dla mnie 'ba namak', Jenny. Cały twój charakter – pewność siebie, twój pogodny nastrój i wszystkie twoje doświadczenia. One sprawiają, że jesteś dla mnie perfekcyjna. Tylko dla mnie.” – s. 172

Lubię książki ze wschodnim klimatem, przyciągają orientem, smakiem i zapachem tamtejszej kuchni, całkiem inną niż europejska atmosferą. Trochę przypominają mi „Baśnie tysiąca i jednej nocy”, są przesycone pewną magią i urokiem. Nie zawsze je rozumiem, gdyż trudno wejść całkowicie w pojmowanie kultury, która jest tak odległa i znacząco różni się od rodzimej. Tym ciężej jakoś pojąć mi tę książkę, choć wciągnęła mnie w swój świat.

Jennifer od zawsze wykazywała wielką niezależność, ucząc się zagranicą, pracując w wielkiej korporacji, która zapewniała świetne zarobki, ale sprawiała, że żyło się od weekendu do weekendu, w końcu rozkręcając własny biznes. Lekcje gotowania potraw z różnych krajów świata, podpatrywanie ludzi, tak różnych od siebie, wszystko to pociągało kobietę. Autorka i bohaterka zmęczona pracą, która nie przynosi wielkich zysków, jest wymagająca, ale daje jej spełnienie, wyjeżdża do Iranu, by zaznajomić się z tamtejszą kuchnią. Po przyjeździe poznaje mężczyznę, u którego matki ma pobierać nauki gotowania. Początkowo Vahid nie przypada jej do gustu, więcej nawet, czuje do niego niechęć. Młody mężczyzna jest chłodny, niemal nieprzyjemny, milczący i stwarza niemiły dystans. Bohaterka nie przejmuje się tym zbytnio. W jego domu po pewnym czasie zaczyna czuć się swobodniej. Staje się częścią tego małego świata. Co zaskakujące inne oblicze pokazuje również Vahid. Pozwala się poznać, nieco rozluźnia, między cudzoziemką a Irańczykiem zaczyna rodzić się uczucie, tym groźniejsze, że znajdują się w kraju, gdzie działają sądy i policja religijna a wszelkie odstępstwa od przyjętych obyczajów są surowo karane. Mimo tego miłość ma swoje prawa i zbliża Jenny i jej ukochanego do siebie.

Rozpoczyna się gra pozorów w państwie, w którym trzymanie się za ręce a nawet przebywanie zbyt blisko siebie jest bardzo niebezpieczne. Gdzie kobiety i mężczyźni są od siebie izolowani, gdyż istnieje segregacja płciowa. Ukradkowe pocałunki w pustych uliczkach, pierwsze seksualne doświadczenia mężczyzny, szukanie sposobu na swobodne poruszanie się po miastach bez wszechobecnych oburzonych spojrzeń i interwencji policyjnych. Vahid wpada na pewien pomysł, dzięki któremu wszystko ma się poprawić. Czy uda mu się go zrealizować? Czy Jennifer będzie mogła przedłużyć pobyt w Iranie? I czy miłość między tak różnymi osobami przetrwa?

Książka obfituje w ciekawe i smakowite opisy potraw. Przedstawia pełne zdziwienia spojrzenie na państwo, w którym to, co dla Europejczyków czy mieszkańców Ameryki jest normalne i codzienne, jak choćby trzymanie się za ręce, wspólne wyjścia do miejsc publicznych czy okazywanie sobie uczuć, tu staje się niedozwolone. Dla Jennifer, która jest samodzielną kobietą, pracującą, wykształconą, decydującą o sobie i doświadczoną seksualnie poglądy i niedoświadczenie Vahida są niezrozumiałe. Wie, że wychowała go inna kultura, a jednak kryje się coś niespotykanego w jego odkrywaniu cielesnej strony życia. W „Tymczasowej żonie” spotykają się dwa zupełnie odrębne światy i światopoglądy. Pojawia się miłość i pożądanie, które ciężko było mi zrozumieć, bo choć autorka pisze lekkim i przystępnym językiem, interesująco opisuje obyczaje i potrawy, tak zagadką jest dla niej uczucie, które zrodziło się między nią a ukochanym. Myślę, że pozostaje ono niewiadomą również dla czytelnika. Brak tu jakiegoś głębszego wniknięcia w to, co zadecydowało o tym, że młodzi przypadli sobie do gustu. Niespodzianka, jaką zaserwowało im życie po prostu ma miejsce. Gesty między nimi są drobne, ukradkowe, delikatne, ukryte, to rozumiem. Sama miłość fizyczna opisana kulturalnie, ale nieco bez polotu. Często dziwiło mnie to, jak bohaterka reagowała na słowa swojego mężczyzny. Stwierdzenia, które przyznam szczerze, powinny wywołać gniewną reakcję, a nie wywoływały. Z jednej strony bowiem mamy wyznania o wyjątkowości kobiety, z drugiej jednak traktowanie jej jak kogoś drugiej kategorii. I dziwi godzenie się na taki stan rzeczy, nawet, jeśli wynika to z samej kultury, stereotypów bądź niewiedzy.

Sami bohaterowie pozostają nieco zagadkowi. Odważna, pomysłowa, przedsiębiorcza, silna Jennifer i opanowany, nieprzystępny, tajemniczy, nieprzenikniony Vahid. Więcej dzieli tę dwójkę niż łączy. Ona jest wolna niczym ptak, on przywiązany do tradycji i obyczajowości czeka na dobrą żonę, z którą zazna miłości. Nie spieszy się, ma przed sobą jeszcze kilka lat, podczas których chce się realizować. Spotkanie z nieprzeciętną i różniącą się od znanych mu przedstawicielek płci pięknej kobietą, wywołuje w nim jednak zdumiewającą reakcję. Początkowa ciekawość, zmienia się w pożądanie, w końcu w miłość. A na drodze do szczęścia stoi wiele przeszkód i ogromne ryzyko.

Książka Jennifer Klinec to smakowita opowieść o irańskiej kuchni i obyczajach. Historia miłosna bohaterów nie porwała mnie tak jak oczekiwałam, ale pozostałe wątki całkowicie zrekompensowały mi wszelki braki wątku romansowego. „Tymczasowa żona” to mimo wszystko lekka, wciągająca opowieść, pisana ładnym językiem, zawierająca nieco informacji o życiu w dawnej Persji, zwyczajach miejscowych, nieznanych potrawach, i zderzeniu dwóch światów zachodniego i wschodniego. Na pochwałę zasługuje samo wydanie książki z rozdziałami zaznaczonymi fragmentami mandali, co dodatkowo dodaje powieści smaku i piękną i przyciągającą wzrok okładką. Jednym słowem, dobra letnia lektura, która nieco zmieni podejście niektórych do wątków miłosnych, gdyż ten jest ciekawy, aczkolwiek niezwykle stonowany.

Za egzemplarz recenzencki serdecznie dziękuję wydawnictwu Czwarta Strona

Jennifer Klinec, Tymczasowa żona.Miłość i kuchnia w Iranie, wyd. Czwarta Strona, Poznań 2016.